Fizjoterapie w Polsce

Co to jest fizjoterapia? Czy fizjoterapia = rehabilitacja?

Fizjoterapia to dział medycyny, który zajmuje się leczeniem przez wykorzystanie czynników fizycznych, takich jak prąd, dotyk, światło, ciepło, zimno, woda, ruch czy pole magnetyczne. Każdy z tych czynników oddziałuje w inny sposób na ludzkie ciało.

Pomimo tego, że rehabilitacja zazwyczaj kojarzy się z dochodzeniem do pełnej bądź przynajmniej poprawnej sprawności ruchowej po różnego rodzaju urazach, w gruncie rzeczy jest tym samym, co fizjoterapia, jednak jest to nieco starsze określenie „fizjoterapii”.

„Ruch jest w stanie zastąpić każdy lek, ale wszystkie leki razem wzięte nie zastąpią ruchu” – ta wiekowa dziś maksyma stworzona przez nadwornego lekarza króla Stefana Batorego oraz Zygmunta III Wazy – Wojciecha Oczko, pozostaje aktualna mimo upływu lat. W czasach, gdy odpowiedzią na wszystkie schorzenia stają się kolejne leki, które nie przynoszą spodziewanych efektów, zapominamy, że lekarstwem może być prawidłowo dobrana aktywność fizyczna, rehabilitacja i fizykoterapia. 

Jak powstała fizjoterapia?

Samo pojęcie „rehabilitacja” pojawiło się dopiero w XX wieku, jednak już w czasach starożytnych ludzkość świadomie stosowała bodźce fizykalne (światło, ciepłą wodę, masaż, ćwiczenia fizyczne). W kulturze japońskiej i chińskiej wszelkiego rodzaju ruch znany był jako element wpływający na prawidłowy rozwój człowieka.

Wielki uczony i filozof Tokuhon Nagata prowadził badania nad wpływem ruchu na zdrowie i siłę człowieka. Chiński cesarz urządzał zawody zdrowotne, w skład których wchodziły ćwiczenia kształtujące tężyznę fizyczną i ćwiczenia oddechowe. W starożytnym Rzymie również zajmowano się leczeniem ruchem, a wiadomości na ten temat dostarczyli Grecy.

W czasach średniowiecznych, w których potępiano kult ciała, a hołdowano umartwianiu się, nie rozwijano działalności na rzecz osób niepełnosprawnych. Ponowny rozkwit rehabilitacji oraz metod usprawniania nastąpił w XVIII i XIX wieku na skutek nawracających działań wojennych i coraz większej liczby osób poszkodowanych w ich wyniku.

W wieku XX, gdy światem wstrząsa epidemia choroby Heinego-Medina wywołana wirusem polio, okazuje się, że rehabilitacja jest jedynym lekiem dla ofiar epidemii, który może usunąć kalectwo lub zmniejszyć jego rozmiar.

Polska rehabilitacja na szeroką skalę (w tym światową) rozwinęła się dzięki lekarzowi ortopedzie Wiktorowi Degowi (1896–1995). W 1950 Wiktor Dega za zasługi w dziedzinie usprawniania leczniczego zostaje powołany na stanowisko Krajowego Specjalisty do Spraw Rehabilitacji, a w 1960 roku z jego inicjatywy powstaje w Poznaniu pierwsza w Polsce Katedra Medycyny Rehabilitacyjnej.

Rozkwit rehabilitacji 

Wpływ na kształtowanie się rehabilitacji w Polsce miało powołane w 1989 r. Polskie Towarzystwo Rehabilitacji (PTReh). Polskie Towarzystwo Rehabilitacji powołane zostało na wniosek prof. J. Haftka (ówczesnego krajowego specjalisty ds. rehabilitacji) przez Krajowy Zespół Specjalistyczny ds. Rehabilitacji 31 marca 1989 r.

Głównym celem Polskiego Towarzystwa Rehabilitacji skupiającego lekarzy i fizjoterapeutów (ale także psychologów, pielęgniarki, pedagogów specjalnych) jest pogłębianie wiedzy w zakresie nauk związanych z rehabilitacją. Pierwszym prezesem Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Rehabilitacji był prof. J. Haftek.

Początki rehabilitacji sięgają początków ludzkości. Zasady i metody stosowane obecnie w leczeniu usprawniającym mają wiekowe tradycje. W czasach współczesnych, w których podziwiamy wspaniałe osiągnięcia naukowe, zwłaszcza w dziedzinie techniki, często zapomina się o tym, że na całokształt tych osiągnięć składa się doświadczenie lat, a nawet wieków.

Organizacje zrzeszające fizjoterapeutów w Polsce i na świecie

Organizacją zrzeszającą fizjoterapeutów z całego świata jest Światowa Konfederacja Fizjoterapii (World Confederation for Physical Therapy, WCPT). Reprezentuje ona ponad 450 000 fizjoterapeutów na całym świecie za pośrednictwem 109 organizacji członkowskich. WCPT prowadzi działalność non-profit i jest zarejestrowana jako organizacja charytatywna w Wielkiej Brytanii.

W Polsce każdy fizjoterapeuta musi przynależeć do samorządu zawodowego fizjoterapeutów, którego jednostką organizacyjną jest Krajowa Izba Fizjoterapeutów – KIF. Organizacja ta reprezentuje osoby wykonujące zawód fizjoterapeuty oraz sprawuje pieczę nad należytym wykonywaniem tego zawodu w granicach interesu publicznego i dla jego ochrony.

A jeśli zastanawiasz się jak fizjoterapeuta mógłby pomóc Tobie lub kiedy warto się z nim spotkać zajrzyj na naszą stronę lub skontaktuj się z nami!