Terapia opóźnionego rozwoju mowy i jej przebieg

Opóźnienie mowy u dziecka to sytuacja, w której sprawność językowa jest niska, nieadekwatna do aktualnego etapu rozwojowego dziecka. Zaburzenie to obserwuje się u około 3% dzieci w wieku przedszkolnym. Zaburzenia rozwoju mowy dzielimy na samoistne i niesamoistne. W obu przypadkach warto skonsultować się ze specjalistą, aby ocenił, czy to zjawisko wymaga terapii u logopedy. Z tego artykułu dowiesz się:

• jak przebiega rozwój mowy u dzieci,
• jakie są przyczyny opóźnionego rozwoju mowy u dzieci,
• jak rozpoznać problemy z mową u dziecka,
• na czym polega terapia opóźnionego rozwoju mowy.

Rozwój mowy u dzieci

Etap rozwoju zdolności mówienia u dzieci trwa kilka lat i dzieli się na kilka okresów:

• okres melodii – do 12. miesiąca życia,
• okres wyrazu – między 1 a 2. rokiem życia,
• okres zdania – między 2 a 3. rokiem życia,
• okres swoistej mowy dziecięcej – do 7. roku życia.

Oczywiście każde dziecko rozwija się inaczej, zatem etapy rozwoju mowy również są indywidualne. O zaburzeniach rozwoju mowy mówimy, gdy dziecko używa zasobu słów nieadekwatnego do jego wieku. Jednocześnie nie występują zaburzenia psychomotoryczne oraz zaburzenia słuchu. Zwykle dotyczy to dzieci między 3. a 4. rokiem życia.

Zaburzenia rozwoju mowy u dzieci – przyczyny

Samoistny opóźniony rozwój mowy, zwany też prostym, bywa uwarunkowany genetycznie lub jest efektem zaniedbań wychowawczych oraz wpływu środowiska. Bywa, że dziecko nie ma odpowiednich warunków do ćwiczenia mowy, brakuje mu bodźców słownych lub styka się z nieprawidłowymi wzorcami mowy i je powiela. Może wynikać także z zaburzeń samoregulacji i integracji sensorycznej, a także opóźnionej melanizacji włókien nerwowych. Na ogół jest to zaburzenie przejściowe, gdzie do 2. roku życia obserwuje się brak mowy, następnie występuje opóźnienie etapów jej rozwoju i unormowanie sytuacji w 5. roku życia. Niesamoistny opóźniony rozwój mowy może towarzyszyć jąkaniu, zaburzeniom wzroku, niedosłuchowi, autyzmowi, zaburzeniom psychicznym, upośledzeniu umysłowemu oraz uszkodzeniom ośrodkowego układu nerwowego.

Zaburzenia rozwoju mowy – objawy

Charakterystyczne objawy zaburzeń mowy to niechęć do komunikowania się, wypowiadanie zdań nieprawidłowych gramatycznie, ubogie słownictwo oraz wypowiadanie głównie krótkich, prostych zdań. Oprócz problemów z wyrażaniem się, dzieci z zaburzeniami rozwoju mowy miewają też problemy z przetwarzaniem słuchowym oraz rozwojem myślenia słowno-pojęciowego. Na początku terapii logopedycznej można też zaobserwować problemy z lateralizacją – chodzi o używanie rąk naprzemiennie.

Pierwsza wizyta u logopedy – rozpoznanie opóźnionego rozwoju mowy u dziecka

Terapia u logopedy powinna być dostosowana indywidualnie do potrzeb pacjenta. Dlatego podczas pierwszej wizyty należy określić przyczynę problemu. W tym celu wykonuje się badanie pokazujące, czy obraz mowy i fonetyki jest zgodny z ogólnym wzorem rozwoju dziecka. Trzeba też ocenić, czy pacjent posiada własne, odrębne cechy uwarunkowane odmiennym stopniem wykształcenia różnych funkcji fizycznych i psychicznych oraz odmienną dynamiką. Istotny jest także wywiad z rodzicami, dotyczący przebiegu ciąży, rozwoju dziecka po urodzeniu oraz niepokojących objawów zaobserwowanych u dziecka. Kolejny etap to ocenienie mowy dziecka: jej zrozumiałości, jakości, logiki, sensu wypowiedzi, ilości używanych zdań, a także tempa mowy, jakości artykulacji, rozumienia poleceń czytanego i słyszanego tekstu oraz płynności czytania i pisania. W przypadku wątpliwości dotyczących wzroku czy aparatu mowy, należy skierować dziecko na dodatkowe badania, między innymi laryngologiczne, dentystyczne, foniatryczne i neurologiczne. Po ustaleniu przyczyny zaburzeń mowy, zostanie dostosowana indywidualna terapia logopedyczna.

Jak przebiega terapia opóźnionego rozwoju mowy?

Terapia polega przede wszystkim na wykonywaniu ćwiczeń indywidualnie dostosowanych do pacjenta:

• ćwiczenia oddechowe, utrwalające prawidłowy sposób oddychania,
• ćwiczenia usprawniające pracę aparatu mowy,
• zabawy z wyrazami,
• zabawy rytmiczno-ruchowe.

Podczas zajęć logopedycznych w VILLA MEDICA wykorzystywane są najnowocześniejsze metody terapii, na przykład psychostymulacja. To metoda szczególnie skuteczna w pracy z dziećmi z porażeniem mózgowym oraz innymi uszkodzeniami o podłożu neurologicznym, wpływającymi na rozwój mowy. Indywidualnie opracowany program ćwiczeń wykonywanych ze specjalistą na zajęciach oraz z rodzicami w domu, pozwala dziecku robić widoczne postępy, bez stresu i nerwów, że im nie sprosta. VILLA MEDICA oferuje zajęcia z logopedą dla małych dzieci, które mają problemy z artykulacją i prawidłową wymową wyrazów. Miła atmosfera oraz połączenie ćwiczeń z zabawą sprawiają, że zajęcia są przyjemne dla dziecka. Rodzice otrzymują od logopedy prowadzącego zajęcia niezbędne informacje na temat tego, jak ćwiczyć z dzieckiem w domu, by przyspieszyć i utrwalić dobre efekty terapii. Zachęcamy do zapoznania się z ofertą terapii logopedycznych w VILLA MEDICA we Wrocławiu. Współpracujemy z wykwalifikowanymi, doświadczonymi logopedami, którzy mają podejście do małych pacjentów i każdego z nich traktują indywidualnie.